Me Mjekun

Nëse verdhëza e të porsalindurve shfaqet që në orët e para të lindjes, një nga shkaqet e mundëshme duhet të jetë papajtueshmëria e grupit të gjakut të nënës me të fëmijës.

Janë katër grupe gjaku kryesore A, B, AB dhe 0, të përcaktuara tek secili individ sipas gjeneve të trashëguara nga prindërit.

Ndërkaq, çdo grup mund të jetë Rhezus pozitiv ose Rhezus negativ.

Çfarë është faktori Rhezus?

Është një proteinë që ndodhet në sipërfaqen e qelizave të gjakut (eritrocitet). Ata njerëz që e kanë atë të pranishme janë Rhezus pozitiv ( Rh +). Ata njerëz që nuk e kanë këtë proteinë në gjakun e tyre janë Rh-negativ.

U zbulua se kjo proteinë ( faktori Rhezus) mungon në rreth 18% të njerëzve.

Çfarë ndodh?

Në rastin kur ka një papajtueshmëri Rhezusi të gjakut të nënës dhe fëmijës, në trupin e një gruaje shtatzënë mund të fillojë formimi i trupëzave anti-Rhesus.
– Nëse të dy: nëna dhe babai janë Rh-negative
ose nëse nëna është Rh pozitiv nuk ekziston rreziku i papajtueshmërisë në faktorin Rh të nënës dhe fëmijës.
– Gjithashtu, nëse fëmija trashëgon gjenet e të dy prindërve njëkohësisht, atëherë nuk ka konflikt të Rhezus.

Si shpjegohet papajtueshmëria e nënës dhe fëmijës në faktorin Rh?

Në trupin e një gruaje shtatzënë, siç u përmend më herët, ekziston një konflikt Rhesus, si rezultat i të cilit, në trupin e nënës, prodhohen antitrupa anti Rhezus.
Kjo quhet barrë me senzibilizim Rhezus.

Antitrupat e Rhezus gjithashtu mund të shfaqen në trupin e një gruaje:
• pas një aborti,
• pas një shtatëzanie ektopike,
• pas lindjes së parë. Shtatzania e parë në një grua Rh-negativ vazhdon pa ndërlikime.
Nëse barra e parë ndërpritet, rreziku i zhvillimit të sensibilizimit Rh gjatë shtatzënive të mëvonshme rritet.
Theksojmë se kjo diagnozë nuk është e dëmshme për trupin e gruas, në asnjë mënyrë.
Por, duke hyrë në qarkullimin e gjakut të fetusit, antitcorpet Rhesus mund të shkatërrojnë eritrocitet e veta, sepse i trajtojnë si një trup i huaj, duke rezultuar në anemi dhe verdhëz të rëndë të të porsalindurit.
Komplikacion tjetër i rëndë është
dëmtimi i zhvillimit të sistemeve jetësore.
Vuajtja e fetusit nga antitrupa Rhezus quhet sëmundje hemolitike e të porsalindurit.
Pasojat më të rënda të papajtueshmërisë së nënës dhe fëmijës me faktorin Rhezus janë lindja e një fëmije të paaftë për jetën.
Në raste më të lehta, foshnja lind me verdhëz që zgjat shumë në ose anemi.
Trajtimi
Fëmijët e lindur me shenja të sëmundjes hemolitike kanë nevojë për kujdes të menjëhershëm mjekësor – transfuzionin e gjakut dhe monitorim të mëtejshëm të parametrave jetikë.

Këshilla

Për të shmangur pasojat e rënda të papajtueshmërisë së nënës dhe fëmijës në faktorin Rh, duhet :
-së pari të kontaktoni me konsultorin e grave, ku do të drejtoheni për të gjitha analizat e nevojshme. Nëse rezultatet e testeve provojnë se gjaku i gruas shtatzanë është Rhezus negativ , do të kontrollohet rregullisht për praninë e antitrupave Rh në gjak.
Në javën e 28 të barrës së parë, bëhet testi i Coombs indirekt. Nëse rezulton pozitiv është tregues që fëmija në bark është me Rhezus pozitiv.
Në rast se zbulohen antikorpe anti Rhezus, do të ndiqeni nga një qendër të veçantë obstetrike.

Tani sëmundja hemolitike e fetusit është zbuluar tashmë në fazat e hershme. Fëmija ndihmohet për të mbijetuar në barkun e nënës duke përdorur transfuzionin intrauterin të gjakut.
Duke përdorur ultratingullin përmes murit të mëparshëm të barkut të gruas, fetusi
në kordonin e kërthizës në 50ml të qelizave të kuqe të gjakut të dhuruesit, në mënyrë që fëmija të zhvillohet normalisht deri në fund të shtatzënisë.
Profilaksia:
Kur një grua Rh-negative ka një fëmijë me grup gjaku Rhezus pozitiv, injektohet intravenoz në orët e para
gama globulinë humane anti Rhezus
Me ndihmën e këtij ilaçi ndalet prodhimi i antitrupave në gjakun e fëmijës. Studimet e mëtejshme rreth kësaj teme mund t’i japin shpjegime edhe disa çrregullimeve lidhur me intolerancën tek disa fëmijë, , vitet e ardhshme.
Për më tej lini pyetjet tuaja tek komentet.

Artikull nga dr. Zerina Sheme