Me termin “shigella” bëhet fjalë për një lloj bakteresh:
gram-negativë (që mbeten të ngjyrosura me të kuqe pas ngyrosjes me Gram)
Asporigjene (të paaftë të prodhojnë spore)
Jo të lëvizshëm (të paaftë për të lëvizur)
Aerobik-fakultativ (janë në gjendje të mbijetojnë dhe në kushtet e mungesës së oksigjenit)
Shigellat i përkasin familjes së enterobakterieve dhe gjenden në zorrët e njeriut si habitat i tyre natyral. Sëmundja e shkaktuar nga këto organizma njihet si shiggellosis (edhe dizenteri bacilare) një gjendje klinike që karakterizohet nga
Diarrea (shpesh hemorragjike)
Dhimbje barku të forta
Dehidratim intensiv
Dhe ngushtësi ano-rektale (një spazmë e dhimbshme e anusit, e shoqëruar shpesh me nevojën urgjente për të dalë jashtë, sidomos në orët e natës)
Diagnoza është klinike dhe konfirmohet me koprokulturën, një analizë mikroniologjike e feçes.
Trajtimi në format e lehta parashikon një regjim rihidratimi, ndërsa tek pacientët me infeksion të moderuar mund të kërkojë antibiotikë.
Shigella mori këtë emër nga zbuluesi i saj Kiyoshi Shiga i cili e karakterizoi atë në vitin 1898, përfshi katë rspecie:
Shigella dysenteriaee: shkakton formën më të rëndë të dizenterisë dhe është i vetmi serotip që prodhon toksinën Shiga, e cila ndonjëherë është përgjegjëse për sindromin hemolitik uremik (SHU) i karakterizuar nga shoqërimi shfaqjeve patologjike që prekin gjakun dhe veshkat, si anemia hemolitike, trombocitopeni (reduktim i numrit të trombociteve) dhe pamjaftueshmëri akute e veshkave.
Shigella flexeneri: është lloji i Shigelës dominues në vendet në zhvillim dhe gjendet normalisht në burimet e ujit të prekur nga feçet e njeriut.
Shigella boyidii: është një lloj Shigele që shfaqet shumë rrallë.
Shigella sonnei: një lloj i përhapur më shumë në vendet e zhvilluara, veçanërisht në SHBA.
Të gjitha speciet e Shigella mund të shkaktojnë diarre të ujshme, por sidomos Shigella dysenteriaee, mund të shkaktojë dizenterinë, diarrenë e rëndë dhe mund të zhvillojë komplikacione.
Burimi i infeksionit janë feçet e personave të prekur dhe mbartës konvulsivë.
Kontaminimi mund të vijë:
Drejt për drejtë, nga personi në person përmes rrugëve orale-fekale
Indirekte, përmes gëlltitjet së ushqimeve të prekura apo në kontakt me personin e kontaminuar dhe transportit të baktereve në gojë.
Acidi gastrik nuk është në gjendje ti shkatërrojë këto baktere me lehtësi, kështu që dhe konsumi i një sasie të vogël të Shigella mund të shfaqe infeksionin
Në zorën e trashë bakteret shkaktojnë pezmatim (inflamacion) dhe më pas dalin përmes feçes.
Infeksioni më pas përhapet përmes:
Duarve të papastra nga personi në person
Raportit oralo-anal
Konsumit të ujit të kontaminuar nga mbetjet njerëzore,
Duke gëlltitur ushqimin e kontaminuar (pershembull ushqim i gatuar nga një person i infektuar, që nuk ka larë duart si duhet pas përdorimit të tualetit)
Në vende të mbimbushura dhe /ose shërbimet shëndetësore të papërshtatshmë, si kampet e refugjatëve, anijet, fushatat ushtarake, kopshtet, mund të shpërthejë epidemi. Infeksionet mund të jenë të rënda sidomos të fëmijëve, që mund të shfaqin dhe simptoma atipike, si konvulsione.
Inkubacioni i infeksionit tnga Shigella është rreth 1- ditë.
Tek të rriturit infeksioni shfaqet kryesisht me:
Dhimbje barku
Nevojë e shpeshte defekimi
Diarre e lëngshme
Ndonjëherë dhe temperaturë jo shumë të lartë (38-38.9)
Dizenteria, me emëtim të feçes me gjak, qelb e mukus në rastet më të rënda.
Tek fëmijët e vegjël, simptomatologjia shfaqet papritur me:
Temperaturë,
Nervozizëm
Përgjumje
Mungesë oreksi
Të vjella
Diarre
Dhimbje barku
Defekim i shpeshtë
Shfaqe të gjakut, qelbit dhe mukusit në feçe, përgjithësisht brenda ditës së tretë që nga shfaqja e parë klinike.
Nëse nuk është i rëndë, kuadri klinik zgjidhet përgjithësith brenda harkut të dy javëve.
Në rastin e diarresë rekomandohet ti drejtoheni mjekut nëse ka:
Temperaturë
Dizenteri
Dhimbje të forta barku
Dehidratim.
Komplikacionet shfaqen përgjithësisht tek fëmijët dhe përfshijnë:
Shfaqja e temperaturës së lartë (deri në 41°C) shoqëruar nga kriza konvulsive, delir dhe gjendje kome.
Dehidratim me humbje peshe si pasojë (kjo mund të jetë e rëndë tek fëmijët nën dy vjeç)
Rritje të frekuencës së defekimit (deri në 20 herë në ditë)
Prolapsi rektale (dalje të rektumit nga trupi)
Në rastet e infeksionit të Shigella dysenteriae, shfaqja e sindromës hemolotike uremike, e karakterizuar me shoqërim të shfaqjes patologjike të gjakut dhe veshkave, si anemia hemolitike, trombocitopeni dhe pamjaftueshmëri akute e veshkave.
Artriti reaktiv (pezmatim i kyçeve), veçanërisht tek të rinjtë.
Uveiti (pezmatim i syrit) dhe uretriti (pezmatim i uretrës, me dhimbje gjatë urinimit) mund të shfaqen javë ose muaj pas diarresë.
Mjeku mund të dyshojë për Shigella bazuar në historinë klinike dhe simptomatologjinë e referuar nga pacienti. Konfirmimi jepet me kulturën e feçes për të cilën mund të lexoni këtu.
Format e lehta të infeksionit në përgjithësi zgjidhen brenda 4-8 ditëve dhe nuk kërkojnë antibiotikë, por vetëm rihidratim me ujë dhe kripëra minerale përmes gojës.
Format më të rënda të infeksioni kanë një kohëzgjatje mesatare 2-6 javë dhe mund të kërkojnë dhe shtrim në spital për të marrë lëngjet endovenoze dhe të parandalojë komplikacionet.
Në rast se është e nevojshme mjeku mund tu rekomandojë antibiotikë si azitromicinë, ciproflaksinë apo ceftriaksone.
Përdorimi i ilaçeve kundër diarresë, si loperadimi nuk këshillohet, pasi mund të zgjasë sëmundjen duke penguar eliminimin e bakterit nga organizmi.
Normat higjineo-sanitare janë kryesore për të parandaluar përhapjen e infeksionit, në mënyrë të veçantë këshillohet nëse jeni prekur nga shigella apo jeni në kontakt me persona të infektuar, të lani duart me ujë e sapun, sidomos para se të prekni persona të tjerë apo të gatuani. / MeMjekun.com
E njohur dhe si terapia e kripës, haloterapia është një trajtim alternativ që përfshin ekspozimin…
Gastrina është hormoni që luan një rol të rëndësishëm në procesin e tretjes, duke ndihmuar…
Ekografia është ndër mjetet më të përdorura në mjekësi për ekzaminimet. Një nga inovacionet e…
Virus në latinisht d.m.th helm. Viruset qëndrojnë ne mes kufirit të së gjallës dhe të…
Ekzaminimi i densitometrisë së kockave tregon nëse jeni prekur nga osteoporoza apo se shëndeti i…
E RENDESISHME! Ky artikull është vetëm për të rriturit dhe jo fëmijët. Rekomandohet se para…