Çfarë janë probiotikët dhe pse janë të rëndësishëm për shëndetin?

Koncepti i probiotikut (nga greqishtja: “pro-bios” në favor të jetës) lindi në vitin 1908, kur fituesi i çmimit Nobel Elie Metchnikoff parashtroi hipotezën se jetëgjatësia e fermerëve bullgarë ishte e lidhur me konsumin e lartë të qumështit të fermentuar.

KARAKTERISTIKAT

Cilat janë kërkesat e një probiotiku të mirë?

Duhet t’i rezistojë veprimit tretës të lëngut gastrik, enzimave të zorrëve dhe kripërave biliare;
Nuk duhet të japë reaksione imune ose ndryshe të dëmshme;
Duhet të jetë në gjendje të ngjitet në qelizat e zorrëve dhe t’i kolonizojë ato;
Duhet të ketë një efekt të dobishëm në shëndetin e njeriut, falë antagonizmit ndaj mikroorganizmave patogjenë dhe prodhimit të substancave antimikrobike.

Meqenëse ato inaktivizohen kryesisht nga proceset e tretjes, fermentet laktike që përmbahen në kosin që shitet, përveç rasteve kur specifikohet ndryshe, nuk mund të konsiderohen probiotikë në të gjitha aspektet.

PROBIOTIKËT DHE SHËNDETI

Prej disa vitesh, probiotikët kanë qenë objekt i një aktiviteti intensiv kërkimor, që synon zbulimin e shtameve të reja bakteriale dhe hetimin e mekanizmave të tyre të veprimit dhe vetive shëndetësore.

Përdorimi i tyre është propozuar, shpesh me rezultate inkurajuese, në trajtimin e gjendjeve të ndryshme patologjike dhe jo patologjike.

Fermentimi i kryer nga probiotikët, veçanërisht nga ata që i përkasin gjinisë Bifidobacterium, prodhon acid laktik dhe acide karboksilike me zinxhir të shkurtër, të cilët, për shkak të aciditetit të tyre, krijojnë kushte të favorshme mjedisore për rritjen e simbionëve dhe armiqësore për përhapjen e patogjene . Rrjedhimisht, vërehet një ulje e florës armiqësore dhe e metabolitëve toksikë të saj, të cilët, kur janë të pranishëm në përqendrime të tepërta, nxisin inflamacionin e mukozës dhe ndryshojnë përshkueshmërinë e saj, me pasoja negative në shëndetin e të gjithë organizmit. Këta metabolitë toksikë përfshijnë:

Amoniak (toksik për trurin)
Amina biogjenike (shumë toksike)
Nitrozaminat (hepato-kancerogjene)
Acidet biliare sekondare (promovues të fuqishëm të kancerit të zorrës së trashë).

Acidet yndyrore me zinxhir të shkurtër (veçanërisht acidi butirik), janë një ushqim i shkëlqyer për qelizat e mukozës së zorrës së trashë dhe ndihmojnë në përmirësimin e trofizmit dhe efektivitetit të tyre; e gjithë kjo përkthehet në një përthithje më të mirë të lëndëve ushqyese në kurriz të atyre toksike.
Acidet yndyrore me zinxhir të shkurtër të prodhuar nga probiotikët u atribuohen gjithashtu funksione mbrojtëse kundër sëmundjeve inflamatore të zorrëve.

Acidi butirik, përveçse zvogëlon përhapjen e patogjenëve dhe ka veti anti-putrefaktive, duket se ka një efekt parandalues në zhvillimin e kancerit të zorrës së trashë.
Nga fermentimi i fibrave dietike të kryera nga probiotikët, rrjedhin edhe disa vitamina që janë të dobishme për trupin, kryesisht B12 dhe vitamina K.

SI TI MERRNI PROBIOTIKËT?

Për të siguruar efektivitetin e integrimit të probiotikëve, para së gjithash është e nevojshme të zgjidhni saktë dozën, e cila parashikon një marrje të vetme ditore prej rreth një miliard njësive.
Një faktor tjetër përcaktues është periudha e trajtimit. Nuk ka kuptim të ndiqni një terapi të bazuar në probiotikë për më pak se 20-30 ditë.

Probiotikët: kur është më mirë t’i merrni?

Kur përdorni probiotikë, është e nevojshme të siguroheni që barriera acidike e stomakut (mbrojtja natyrale e trupit kundër patogjenëve) të mos vrasë mikroorganizmat, të cilët kujtojmë se merren nga goja.

Pjesa më e madhe e lëngjeve gastrike sekretohen me vakte, ndaj është e nevojshme të merren probiotikë me stomakun bosh. Shmangia e këtij shqetësimi rrit shanset që bakteret të arrijnë në zorrën e trashë, duke forcuar florën fiziologjike bakteriale. / MeMjekun.com

MeMjekun