Gastrina është hormoni që luan një rol të rëndësishëm në procesin e tretjes, duke ndihmuar prodhimin e acideve gastrike të stomakut.
Gjatë vakteve ushqimi në stomak vepro si nxitës për prodhimin e gastrinës, i cili nga ana tjetër stimulon qelizat e murit të stomakut për të prodhuar acid klorhidrik.
Ky aciditet i përftuar lejon tretjen e ushqimit dhe nuk lejon lirimin e mëtejshëm të gastrinës.
Prandaj, ky mekanizëm është përgjegjës për sasi jashtëzakonisht të vogla të gastrinës në gjak gjatë kohës që nuk hamë, pra kur prodhimi i acideve gastrike nuk është i nevojshëm.
Por disa raste të rralla mund të çojnë në prodhimin e tepërt të gastrinës dhe acidit të stomakut, duke rezultuar në formimin e ulçerave të rënda të stomakut, që nuk i përgjigjen trajtimit normal.
Analiza e gjakut të gastrinës kërkohet kur dyshohet për prodhim të tepërt të këtij hormoni që ndodh për shembull nga prania e:
ulçerës peptike
diarresë
dhimbjeve të barkut.
Prandaj kjo analizë ndihmon në zbulimin e diagnozës së:
tumoreve që prodhojnë gastrinë (gastrinomat), zakonisht në pankreas
sindroma e Zollinger- Ellison, një sëmundje që shkaktohet nga prania e një ose më shumë gastrinomave e karakterizuar nga nivele të larta të gastrinës, duke rezultuar në një rritje të konsiderueshme të prodhimit të acidit në stomak dhe zhvillimit të ulçerave peptike.
hiperplazia e qelizave G.
si dhe monitorimi i çdo rishfaqjeje të një gastrinomi.
Para se të bëni analizën duhet të mos keni konsumuar asgjë 8-12 orë para marrjes së mostrës, pasi ushqimi mund të veprojë si një nxitës për sekretimin e gastrinës.
Gjatë kësaj periudhë të gjitha ushqimet e ngurta e të lëngshme duhet të shmangen, përveç ujit.
Analiza mund të ndikohet dhe nga marrja e ilaçeve apo suplementeve specifike, prandaj për këtë arsye mund të ndaloni dhe ilaçet si p.sh.:
PPI, frenuesit e pompës protonike
antiacidet
antagonistët e receptorit H2
dhe ilaçe të tjera që ndikojnë në prodhimin e gastrinës.
Prandaj është e rëndësishme përpara ekzaminimit të vini në dijeni mjekun apo personelin e laboratorit për çdo iklaç që merrni dhe ndiqni me kujdes udhëzimet e mara për të siguruar përgatitjen e duhur.
Për të matur nivelin e gastrinës kërkohet një analizë gjaku e thjeshtë. Vlerat normale të saj ndryshonë lehtësisht sipas laboratorit, por zakonisht janë në intervalin nga 0-100 pikogrampër mililitër (pg/ml) esëll.
Rritja e vlerave të gastrinës në gjak njihet me termin mjekësor hipergastrinemia. Rritja e niveleve të gastrinës mund të jetë tregues i gjendjeve të ndryshme, duke përfshirë tumoret e sistemit tretës, ndryshimet funksionale të stomakut dhe marrjen e ilaçeve specifike. Vlerësimi i vlerave të gastrinës në gjak luan një rol të rëndësishëm në diagnostikimin dhe monitorimin e këtyre gjendjeve, duke ndihmuar mjekët që të ofrojnë kujdesin e duhur për pacientët.
Ndër gjendjet që më shpesh mund të shkaktojnë një rritje të niveleve të gastrinës në gjak janë:
Gastrinoma: tumor i rrallë neuroendokrin që zhvillohet kryesisht në pankreas, megjithëse mund të rrjedhë, më rrallë, nga qelizat që prodhojnë gastrinë në duodenum ose në pjesën e mbetur të traktit gastrointestinal. Simptomat që lidhen me këtë neoplazi rrjedhin nga mbiprodhimi i gastrinës. Shfaqja kryesore klinike e gastrinomës njihet si sindroma Zollinger-Ellison, e karakterizuar nga ulçera të shumta gastrointestinale që nuk i përgjigjen trajtimeve standarde. Si rezultat, pacientët mund të përjetojnë dhimbje të vazhdueshme abdominale, urth, refluks acidi, gjakderdhje gastrointestinale, perforim gastrointestinal, simptoma që mund të ndikojnë ndjeshëm në cilësinë e jetës së pacientëve.
Diagnoza e gastrinomës dhe sindromës Zollinger-Ellison kërkon një vlerësim të kujdesshëm klinik dhe përdorimin e analizave laboratorike. Nivelet e larta të gastrinës në gjak, veçanërisht në prani të sekretimit të tepërt të acidit të stomakut, mund të sugjerojnë praninë e një gastrinomi. Për të konfirmuar testet laboratorike kryhen edhe procedura imazherike (CT ose PET) për të përfunduar diagnozën për lokalizimin e gastrinomës. Trajtimi i gastrinomës dhe sindromës Zollinger-Ellison përfshin një qasje multidisiplinare, objektivi kryesor i së cilës është të kontrollojë hipersekretimin e gastrinës dhe aciditetin gastrik për të lehtësuar simptomat. Opsionet e trajtimit përfshijnë përdorimin e barnave frenuese të pompës protonike (për shembull, pantoprazol, omeprazol ose esomeprazol) ose injeksione oktreotide, kirurgji për heqjen e tumorit dhe menaxhimin e komplikimeve shoqëruese.
Anemia pernicioze: Një çrregullim autoimun i karakterizuar nga një mungesë e vitaminës B12 për shkak të mungesës ose uljes së prodhimit të faktorit të brendshëm (FI), një proteinë e nevojshme për përthithjen e vitaminës B12 në traktin gastrointestinal. Ky çrregullim prek kryesisht qelizat parietale të stomakut, të cilat janë përgjegjëse për prodhimin e acidit gastrik dhe FI. Pa një sasi të mjaftueshme të vitaminës B12, procesi i maturimit të qelizave të kuqe të gjakut është i dëmtuar, duke çuar në një reduktim të prodhimit të tyre dhe duke shkaktuar anemi megaloblastike. Shenjat dhe simptomat klinike të anemisë pernicioze përfshijnë lodhjen, dobësinë e muskujve, zbehjen, dispnea, ndjesi shpimi gjilpërash të duarve e kembeve, glositis (inflamacion i gjuhës).
Edhe pse nuk lidhet drejtpërdrejt me aneminë pernicioze, pacientët me këtë sëmundje mund të kenë hipersekretim gastrinë sepse atrofia e qelizave parietale mund të çojë në uljen e prodhimit të acidit gastrik në stomak. Kjo vepron si një stimul për rritjen e sekretimit të gastrinës.
Diagnoza e anemisë pernicioze përfshin analiza laboratorike për të vlerësuar nivelet e vitaminës B12, praninë e antitrupave anti-qelizë parietale ose anti-FI. Përveç kësaj, endoskopia mund të zbulojë ndryshime në stomak, të tilla si atrofia e mukozës gastrike. Trajtimi përfshin marrjen e vitaminës B12 nëpërmjet injeksioneve intramuskulare.
Atrofia e mukozës gastrike: gjendje e karakterizuar nga degjenerimi progresiv dhe pakësimi i qelizave të gjëndrave në stomak.
Ky proces mund të çojë në uljen e prodhimit të acidit klorhidrik, enzimave tretëse dhe faktorit të brendshëm. Mund të shkaktohet nga disa kushte, ku kryesoret janë: infeksioni me Helicobacter pylori, përdorimi i zgjatur i disa barnave, si frenuesit e pompës protonike (PPI) dhe ilaçet anti-inflamatore josteroide (AIJS), nëse merren për periudha të gjata, gjenetike, si dhe faktorë apo predispozicion familjar.
Reduktimi i prodhimit të acidit të stomakut mund të shkaktojë që qelizat G të rrisin prodhimin e gastrinës në një përpjekje për të rivendosur prodhimin e duhur të acidit të stomakut.
Insuficienca renale kronike: Në pacientët me insuficiencë renale kronike, nivelet e gastrinës mund të rriten për shkak të eleminimit të dëmtuar të hormonit nga veshkat.
Ilaçet: Disa barna të tilla si frenuesit e pompës protonike (PPI) dhe antagonistët e receptorit H2 të përdorur për të trajtuar hiperaciditetin gastrik mund të rrisin nivelet e gastrinës në gjak si një efekt kompensues.
Vlerat e ulëta të gastrinës në gjak përgjithësisht nuk shoqërohen me patologji specifike, megjithatë ato mund të vërehen në disa kushte si heqja e organeve që prodhojnë gastrinë, si në rastin e rezeksioneve gastrike ose duodenale.
Në mungesë të simptomave ose shenjave klinike të lidhura, nivelet e ulëta të gastrinës në vetvete nuk tregojnë domosdoshmërisht praninë e një sëmundjeje ose çrregullimi të rëndësishëm, megjithatë këshillohet gjithmonë të konsultoheni me një mjek për një vlerësim të plotë. / MeMjekun.com
Burimi referues: ScienceDirect
E njohur dhe si terapia e kripës, haloterapia është një trajtim alternativ që përfshin ekspozimin…
Ekografia është ndër mjetet më të përdorura në mjekësi për ekzaminimet. Një nga inovacionet e…
Virus në latinisht d.m.th helm. Viruset qëndrojnë ne mes kufirit të së gjallës dhe të…
Ekzaminimi i densitometrisë së kockave tregon nëse jeni prekur nga osteoporoza apo se shëndeti i…
E RENDESISHME! Ky artikull është vetëm për të rriturit dhe jo fëmijët. Rekomandohet se para…
Së fundmi po flitet mjaft për bimën Ashwagandha, e quajtur si xhenseni indian me emrin…