Share This Article
Tërmeti prodhon te njerëzit një tronditje emocionale, duke shkaktuar zakonisht ankth, frikë dhe sulme paniku. Ankthi është përgjithësisht një emocion i dyanshëm: nga njëra anë ai mund ta shtyjë individin të japë maksimumin përmes një seri procesesh dinamike nervore, fiziologjike, sjelljeje dhe njohëse që çojnë në adaptim; nga ana tjetër, ai mund të kufizojë ekzistencën e individit duke nxitur ndryshime nervore, fiziologjike, sjellje dhe njohëse që rrisin ndjeshmërinë ndaj manifestimeve të patologjive.
Siç është e kuptueshme, të qenit i tronditur nga një ngjarje e këtij lloji e vë përshtatshmërinë dhe shëndetin tonë psikologjik në një test të ashpër, megjithëse reagimet e stresit konsiderohen si një reagim normal ndaj ngjarjeve të jashtëzakonshme. Në thelb, rreziqet për sferën psikologjike janë të lidhura me fillimin e patologjive, shpesh serioze, si pasojë e kronizimit të frikës, e cila bëhet ankth kur ngjarja sizmike nuk përfundon shpejt, por vazhdon me kalimin e kohës. Një stres i tillë emocional shkakton një seri efektesh që lidhen zakonisht me ekspozimin e stresit kronik, siç janë ndryshimet në nivelet e hormoneve (kortizoli dhe katekolaminat, te gratë gjithashtu estrogjen), ndryshimet e gjumit dhe, për një kohë të gjatë, ndryshimet kardiovaskulare të shoqëruara me më të mëdha rreziku i zhvillimit të hipertensionit, takikardia dhe nganjëherë infarkt miokardi.
E gjithë kjo krijon një rrugë preferenciale për fillimin e patologjive të tilla si depresioni dhe i stresit post traumatik (PTSD).
Për më tepër është e nevojshme të bëhet dallimi midis perceptimit të stresit të të rriturve dhe fëmijëve, duke pasur parasysh qasjen e ndryshme me të cilën ata përjetojnë një përvojë të tillë traumatike dhe terapive të ndryshme, ndaj të cilave ata do të duhet të nënshtrohen ” Fëmijët përjetojnë vështirësi në gjumë, dhe shqetësime të sigurisë, vështirësi në përqendrim, dhe frikë se do të ndodhë përsëri. Për të kuptuar se si fëmija juaj po ndihet është e rëndësishme të komunikoni me ta rregullisht.
Krijoni një kohë dhe vend të rregullt që fëmija juaj të flasë me ju për ndjenjat ose shqetësimet e tij /saj. Mund të jetë e dobishme për të zgjedhur një vend të qetë larg shpërqendrimeve. Përpiquni të shmangni të folurit para gjumit.
Fëmijët e vegjël mund të kërkojnë të flenë me prindërit, të shmangin ndarjen nga prindërit, ose të bëhen më “të rreptë” se zakonisht. Duhet të siguroni përkohësisht të vegjël me këto komoditete shtesë për t’i ndihmuar ata të ndjehen të sigurt.
Lërini ata të dinë se ata nuk janë në asnjë mënyrë përgjegjës për atë që ndodhi.
Siguroni fëmijët se janë të sigurt. Edhe nëse ata pësojnë një humbje të madhe (p.sh., shtëpia e tyre, lodrat), njoftoni ata se ata tani janë të sigurt dhe se gjasat për një ngjarje të ngjashme që po ndodh me ta përsëri është shumë e ulët. Diskutoni hapat që ju dhe komuniteti juaj po ndërmerrni për të siguruar sigurinë.
Nëse fëmija juaj, ju vet apo te afërmit tuaj vazhdon të luftojë dhe të përjetojë simptoma gjatë disa javësh dhe muajve, këshillohuni me një ofrues të shëndetit mendor./Nga Enertila Bekteshi, psikologe klinke për dritare.net