Share This Article
Depresioni tek adoleshentët (mosha 13-17 vjeç) është një çrregullim serioz shëndetësor. Është më shumë sesa thjesht një ndjenjë trishtimi ose “zbehjeje” për disa ditë. Është një ndjenjë intensive trishtimi, pashprese dhe zemërimi ose frustrimi që zgjat shumë më gjatë.
Këto ndjenja e bëjnë të vështirë për adoleshentin të funksionojë normalisht dhe të kryejë aktivitetet e zakonshme. Gjithashtu mund të kenë probleme me përqendrimin dhe të mos kenë motivim ose energji.
SHKAQET
Shumë faktorë mund të luajnë një rol në depresion, duke përfshirë:
Gjenetikën– Depresioni mund të jetë i trashëguar në familje.
Biologjinë dhe kiminë e trurit.
Hormonet– Ndryshimet hormonale mund të kontribuojnë në depresion.
Ngjarjet stresuese të fëmijërisë, të tilla si trauma, vdekja e një të dashuri, ngacmimi dhe abuzimi.
CILET ADOLESHENTE JANE NE RREZIK?
Depresioni mund të ndodhë në çdo moshë, por shpesh fillon në adoleshencë ose në moshën e hershme të rritur. Disa adoleshentë janë në rrezik më të lartë për depresion, siç janë ata që:
Kanë probleme të tjera të shëndetit mendor, siç janë ankthi, çrregullimet e të ngrënit dhe përdorimi i substancave
Kanë sëmundje të tjera, siç janë diabeti, kanceri dhe sëmundjet e zemrës
Kanë anëtarë të familjes me sëmundje mendore
Kanë një familje/konflikt familjar jofunksional
Kanë probleme me miqtë ose fëmijë të tjerë në shkollë
Kanë vështirësi në të nxënë ose çrregullim të hiperaktivitetit të mungesës së vëmendjes (ADHD)
Kanë pasur trauma në fëmijëri
Kanë vetëvlerësim të ulët, një pikëpamje pesimiste ose aftësi të dobëta përballimi
SIMPTOMAT
Nëse një adoleshent ka depresion, shumicën e kohës ka një ose më shumë nga këto simptoma:
Trishtim
Ndjenjë boshllëku
Pashpresë
Të qenit i zemëruar, i irritueshëm ose i frustruar, edhe për gjëra të vogla
Mund të kenë edhe simptoma të tjera, të tilla si:
Nuk interesohen më për gjërat që më parë u pëlqenin
Ndryshime në peshë, siç është humbja e peshës kur nuk janë në dietë ose shtimi në peshë nga ngrënia e tepërt
Ndryshime në gjumë, siç është vështirësia për të rënë në gjumë ose për të qëndruar në gjumë, ose gjumi shumë më tepër se zakonisht
Ndjenja e shqetësimit ose vështirësia për të qëndruar ulur
Ndjenja shumë e lodhur ose mungesa e energjisë
Ndjenja e pavlefshmërisë ose shumë fajësisë
Vështirësi në përqendrim, kujtim të informacionit ose marrjen e vendimeve
Mendime për vdekje ose vetëvrasje (Vijon poshtë fotos)
SI DIAGNOSTIKOHET DEPRESIONI TEK ADOLESHENTET?
Nëse mendoni se mund të jeni në depresion, i tregoni dikujt që i besoni, siç janë:
Prindërit ose kujdestari juaj
Mësuesi ose këshilltari
Mjeku
Hapi tjetër është të kontaktoni mjekun tuaj për një kontroll. Mjeku juaj së pari mund të sigurohet që nuk keni një problem tjetër shëndetësor që po ju shkakton depresionin. Për ta bërë këtë, mund të bëni një ekzaminim fizik dhe analiza laboratorike.
Nëse nuk keni një problem tjetër shëndetësor, do t’ju bëhet një vlerësim psikologjik. Mjeku juaj mund ta bëjë këtë, ose mund të referoheni te një profesionist i shëndetit mendor për ta bërë një të tillë. Mund t’ju pyesin për gjëra të tilla si:
Mendimet dhe ndjenjat tuaja
Si po shkoni në shkollë
Çdo ndryshim në të ngrënit, gjumin ose nivelin tuaj të energjisë
Nëse keni mendime vetëvrasëse
Nëse përdorni alkool ose drogë
SI TRAJTOHET DEPRESIONI TEK ADOLESHENTET?
Trajtimet efektive për depresionin tek adoleshentët përfshijnë terapinë e të folurit, ose një kombinim të terapisë së të folurit dhe ilaçeve:
Terapia e të folurit
Terapia e të folurit, e quajtur edhe psikoterapi ose këshillim, mund t’ju ndihmojë të kuptoni dhe menaxhoni humorin dhe ndjenjat tuaja. Ajo përfshin vizitën te një terapist, siç është një psikiatër, një psikolog, një punonjës social ose këshillues. Mund t’i flisni emocionet tuaja dikujt që ju kupton dhe ju mbështet. Gjithashtu mund të mësoni se si të ndaloni së menduari negativisht dhe të filloni të shikoni anët pozitive në jetë. Kjo do t’ju ndihmojë të ndërtoni vetëbesim dhe të ndiheni më mirë për veten.
Ekzistojnë shumë lloje të ndryshme të terapisë së të folurit. Disa lloje kanë treguar se i ndihmojnë adoleshentët të përballen me depresionin, duke përfshirë:
Terapia konjitive e sjelljes (CBT), e cila ju ndihmon të identifikoni dhe ndryshoni mendimet negative dhe të padobishme. Gjithashtu ju ndihmon të ndërtoni aftësi përballimi dhe të ndryshoni modelet e sjelljes.
Terapia ndërpersonale (IPT), e cila përqendrohet në përmirësimin e marrëdhënieve tuaja. Ju ndihmon të kuptoni dhe të punoni me marrëdhëniet problematike që mund të kontribuojnë në depresionin tuaj. IPT mund t’ju ndihmojë të ndryshoni sjelljet që po shkaktojnë probleme. Gjithashtu, shqyrtoni çështje kryesore që mund të shtojnë depresionin tuaj, siç janë pikëllimi ose ndryshimet në jetë.
Ilaçet
Në disa raste, mjeku juaj do të sugjerojë ilaçe së bashku me terapinë e të folurit. Ka disa antidepresivë që janë studiuar gjerësisht dhe janë provuar se ndihmojnë adoleshentët. Nëse po merrni ilaçe për depresionin, është e rëndësishme të vizitoni mjekun tuaj rregullisht.
Është gjithashtu e rëndësishme të dini se do t’ju duhet pak kohë për të marrë lehtësim nga antidepresivët:
Mund të duhen 3 deri në 4 javë derisa një antidepresiv të fillojë të ndikojë.
Mund t’ju duhet të provoni më shumë se një antidepresiv për të gjetur një që funksionon për ju.
Gjithashtu mund të duhet pak kohë për të gjetur dozën e duhur të një antidepresivi.
Në disa raste, adoleshentët mund të kenë një rritje të mendimeve ose sjelljeve vetëvrasëse kur marrin antidepresivë. Ky rrezik është më i lartë në javët e para pas fillimit të ilaçit dhe kur doza ndryshohet. Sigurohuni t’u tregoni prindërve ose kujdestarit tuaj nëse filloni të ndiheni më keq ose keni mendime për të lënduar veten.
Nuk duhet të ndaloni së marri antidepresivët vetë. Duhet të punoni me mjekun tuaj për të ulur ngadalë dhe në mënyrë të sigurt dozën para se të ndaloni.
Programet për depresion të rëndë
Disa adoleshentë që kanë depresion të rëndë ose janë në rrezik të lëndojnë veten mund të kenë nevojë për trajtim më intensiv. Ata mund të shkojnë në një spital psikiatrik ose të ndjekin një program ditor. / MeMjekun.com
Burimi: MedlinePlus
SHËNIM: Informacionet e publikuara në portalin MeMjekun.com kanë vetëm qëllim informues dhe në asnjë rast të zëvendësojë përcaktimin e diagnozës, përshkrimin e trajtimit apo raportin direkt mjek-pacient dhe vizitën te specialisti. Gjithmonë rekomandohet t’i drejtoheni mjekut apo specialistit për çdo shqetësim që të keni.