Share This Article
Oksimetri është një mënyrë e veçantë, indirekte dhe jo invazive, që mat sasinë e oksigjenit në gjakun e pacientit. E thënë më e detajuar, përcakton ngopjen me oksigjen të hemoglobinës së pranishme në gjakun arterial. Shpesh shkurtimisht shkruhet SpO2.
Përveç të dhënave mbi sasinë e oskigjenit në gjak, oksimetri jep të dhëna dhe për parametrat e tjerë jetësorë të pacientit si frekuenca kardiake.
Mund të përdoret kudo, qoftë në qendra spitalore, urgjenca por edhe në shtëpi. Në këto kohë pandemie është ndër mjetet mjekësore më të përdorura për shkak të koronavirusit.
OKSIMETRI
Oksimetri është i ndërtuar nga një pjesë që tregon matjen e oksigjenit në gjak dhe pjesa tjetër për përllogaritjen dhe shfaqjen e rezultatit.
Pjesa e tij përgjegjëse për matjen e oksigjenit, apo sonda e oksimetrit, mund të përshkruhet si një farë pince që normalisht vendoset në majën e gishtit në mënyrë të tillë që pjesët e saj të jenë në kontakt me pjesën e sipërme dhe të poshtme të majës së gishtit. Por ka dhe nga ato që masin oksigjenin në vesh. Në përgjithësi kjo sondë lidhet përmes një fije me njësinë e llogaritjes dhe shfaqjes së të dhënave të mbledhura. Në treg ka lloje të ndryshme oksimetrash.
PARIMI I FUNKSIONIMIT
Parimi i funksionimit ku bazohet oksimetri është spektrofotometria. Në fakt, vetëm oksimetri nuk është gjë tjetër veçse një spektrofotometër ku sonda është e pajisur me një burim, e pozicionuar në krahun e një pince i cili lëshon rrezatim drite në një gjatësi vale të caktuar (në këtë rast rrezatimi i dritës i lëshuar është në fushën e rrezeve të kuqe dhe infra të kuqe).
Fashat e dritës së kuqe dhe infra të kuqe tejkalojnë gishtin, duke kaluar të gjitha indet dhe strukturat që e përbëjnë derisa arrijnë tek detektori i vendosur në anën tjetër të pincës. Gjatë këtij kalimi, fashat e dritës përthithen nga hemoglobina e lidhur me oksigjenin (oksihemoglobina apo HbO2) dhe nga hemoglobina jo e lidhur (Hb).
Më konkretisht, oksihemoglobina thith kryesisht dritën infra të kuqe, ndërsa hemoglobina jo e lidhur thith kryesisht në dritën e kuqe.
Oksimetri është në gjendje të llogarisë ngopjen e oksigjenit duke shfrytëzuar pikërisht këtë ndryshim të aftësive të dy formave të ndryshme të hemoglobinës për të thithur dritën e kuqe apo infra të kuqe.
Pikërisht për shkak të parimit të funksionimit ku bazohet oksimetri iështë shumë e rëndësishme që sonda e tij të vendoset në një zonë ku ka qarkullim sipërfaqësor dhe që lejon rrezatimin e dritës për të arritur detektorin e oksimetrit të vendosur në krahun tjetër të pincës në të cilin gjendet burimi që gjeneron fashat e dritës.
VLERAT E OKSIGJENIT NË GJAK
Oksimetri jep të dhëna për nivelin e oksigjenit si përqindje e hemoglobinës së lidhur me këtë të fundit:
Vlerat mes 95 dhe 100% në përgjithësi konsiderohen normale, megjithëse një vlerë e saj 100% tregon praninë e hiperventilimit.
Vlera mes 90 dhe 95% në fakt është e lidhur me hipo-oksigjenim live.
Vlera më pak se 90% tregon praninë e një hipoksemie për të cilën do të jetë e nevojshme ti nënshtroheni analizave më të thelluara si hemogazanaliza.
PËRSE MATET
Monitorimi i nivelit të oksigjenit në gjak është shumë i rëndësishëm si në urgjencë dhe në shtëpi për të vlerësuar nëse është nevoja e ventilimit të asistuar.
Krahas situatës aktuale nga COVID-19, matja e tij nevojitet dhe për të vlerësuar efikasitetin e trajtimit të ilaçeve apo trajtimeve të tjera apo për të kuruar sëmundje themelore (psh. Bronkodilatatorët)./ MeMjekun.com